Afgelopen maandag heb ik een ‘kijk’ meditatie gedaan. Je kan kijken vanuit een breed, en vanuit een meer gefocused perspectief. En kijken heeft een speciale plek in mindfulness.
Mindfulness is de vertaling uit het Sanskriet van het woord vipassana. In het Nederlands heet het aandachtgerichtheid. Vipassana is een uit de Boeddhistische traditie afkomstige, eeuwenoude, vorm van meditatie en betekent letterlijk: de dingen zien zoals ze werkelijk zijn.
En wij kijken nogal eens door een ‘gekleurde’ bril. Wat we waarnemen wordt vaak ‘(in)gekleurd’ door onze gedachten en gevoelens. En het is daarom erg behulpzaam om te oefenen in kijken en zien in de meest ‘pure’ vorm.
Er is een verschil tussen kijken en zien. Kijken wordt gedefinieerd als ‘met aandacht zien’. En zien wordt gedefinieerd als ‘waarnemen met je ogen’. Het onderscheid ‘al dan niet met aandacht’, wordt niet altijd gemaakt. Daardoor worden de begrippen zien en kijken nogal eens door elkaar gehaald.
En dat is waar je in deze meditatie aandacht voor hebt. Wat neem je waar als je kijkt? Wat zie je? En merk je daarbij ook gedachten en gevoelens op? En hoe ‘kleuren’ die je waarneming?
Leuke voorbeelden van mensen die zich met kijken en zien bezig houden zijn de fotograaf Hans Aarsman en kunsthistorica Wieteke van Zijl. Ik ken ze beiden van hun columns in de Volkskrant, maar op internet en social media is nog veel meer van ze te vinden. En ze hebben ook erg leuke boeken geschreven.
Lees hier een interview met Hans Aarsman. En Wieteke van Zijl heeft het boek “Goed kijken begint met negeren” (met de subtitel: de kunst van opmerkzaamheid) geschreven en is te volgen op Instagram @artpophistory.
De volgende uitspraak van Marcel Proust geeft de kern van waar het hier om gaat heel mooi weer: “De ware ontwikkelingsreis is geen speurtocht naar nieuwe landschappen, maar waarnemen met nieuwe ogen.”
Je kan deze oefening ook doen met horen in plaats van kijken, en er een ‘hoor’ meditatie van maken. Net zoals bij kijken en zien worden de begrippen ‘horen’ (waarnemen met je oren) en ‘luisteren’ (met aandacht horen) vaak door elkaar gehaald.
Ik wens iedereen een heel fijn weekend. Vanwege Pinksteren is er aanstaande maandag geen mindfulness momentje. Op 31 mei is er weer een volgend mindfulness momentje.
Nancy Meesters.
